چرا حتما باید ماسک بزنیم؟
لابد درباره ناقلان سالم شنیده اید. بررسیهای کارشناسان نشان میدهد تعداد مبتلایان بی علامت در نقاط مختلف دنیا متفاوت و بین ۲۵ تا ۸۰ درصد است. یعنی تا ۸۰ درصد احتمال دارد کسی مبتلا باشد و خودش یا دیگران به هوای سالم بودن با او ارتباط نزدیک داشته باشند. نتیجه مشخص است. بخش چشمگیری از این افراد مبتلا و به احتمال زیاد بستری میشوند. در خانه یا بیمارستان هم فرقی ندارد. متأسفانه در صورتی که بین این افراد گروههای حساس باشند، باید احتمال مرگ آنها را بیشتر بدانیم، به ویژه این روزها که کرونا دیگر خردسال و کهن سال یا جوان و ورزشکار نمیشناسد و همه را با درصدهای مختلفی درگیر میکند. همچنین باید به این نکته توجه داشت که دوره نهفتگی یا کمون برای کووید۱۹ به طور متوسط بین ۵تا ۷ روز است که میتواند تا ۱۴ روز هم طولانی شود. در این دوره که به آن دوره قبل از علامت داشتن هم میگویند، افراد آلوده میتوانند ناقل باشند و ویروس را به دیگران منتقل کنند، در حالی که بازشناسی این افراد بسیار دشوار است.
بنابراین، این امکان وجود دارد که افراد آلوده به کرونا بتوانند ویروس را حتی قبل از بروز علائم نیز منتقل کنند. باوجود آنکه هنوز هیچ کشوری با اجباری کردن ماسک، تأثیر آن را به طور عملی در کاهش این بیماری منتشر نکرده است، کارشناسان حوزه سلامت همچنان معتقدند: زدن ماسک تا ۹۵ درصد از انتقال ویروس کووید ۱۹ در جامعه جلوگیری میکند. با این اوصاف، زدن ماسک بهترین گزینه پیشگیری در شرایط فعلی است.
از چه نوع ماسکی استفاده کنیم؟
این روزها که استفاده از ماسک برای همه در همه جا توصیه شده، حرف و حدیثها هم درباره نوع و چگونگی استفاده از آن بیشتر شده است. برای نمونه، استفاده از ماسکهای خانگی بی فایده است. ماسک حتما باید سه لایه باشد. ماسکهای N ۹۵ بهترین انتخاب هستند. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است استفاده از ماسکهای N ۹۵ فقط ویژه کارکنان بخش بهداشت و درمان و کسانی است که با بیماران ارتباط زیادی دارند. حتی افراد مبتلا هم نباید از این نوع ماسکها استفاده کنند، چون این ماسکها یک طرفه هستند و هوای آلوده را به بیرون انتقال میدهند؛ بنابراین افراد سالم هم نیازی نیست که از این نوع ماسکها یا سایر ماسکهای فیلتردار استفاده کنند.
همچنین هیچ اجباری به استفاده از ماسکهای سه لایه و بازاری نیست. افراد سالم بهتر است از ماسکهای خانگی و دائمی استفاده کنند تا بتوانند زودبه زود آنها را بشویند و هزینه زیادی هم برای تهیه مداوم آنها نپردازند. فقط ماسک باید به گونهای باشد که بینی و دهان را تا زیر چانه و پهلوی صورت به خوبی بپوشاند. نه آن قدر سفت باشد که مانع تنفس عادی شود و نه آن قدر شل و گشاد باشد که ذرات آلوده به راحتی از آن عبور کند.
میزان ابتلای جوان ترها چقدر است؟
در ابتدای شیوع اپیدمی کرونا در دنیا محققان اعلام کردند که قدرت کشندگی و میزان خطر این ویروس بسیار کمتر از سایر ویروسهای هم خانواده خود مانند سارس و مرس است، اما رفتارهای عجیب این ویروس در طول این مدت باعث شد بسیاری از اصول بررسی زیر سؤال برود. یکی از این موارد که زیاد بر آن تأکید میشد و رسانهها هم دائم بر آن تأکید داشتند این بود که ویروس قشر سالمند یا افرادی را که دارای بیماری زمینهای هستند، تهدید جدی میکند و بقیه یا مبتلا نخواهند شد یا بسیار خفیف علائم بیماری را نشان خواهند داد.
اما در هفتههای اخیر مواردی مشاهده شده است که این گفتهها را نقض میکند. برای نمونه، ابتلای کودکان و جوان ترها به این بیماری و حتی وقوع مرگ ومیر در آنها بیشتر شده است. متأسفانه هرچه بیشتر از عمر شیوع این ویروس میگذرد سن ابتلا به آن کمتر و علائم آن متفاوتتر میشود؛ بنابراین دیگر نمیتوان درصد یا شانس ابتلای قطعی برای جوانان یا افراد سالم اعلام کرد. برای نمونه، در تحقیقی که یک گروه پزشکی در ژاپن روی ۴۱۶ مبتلا به کرونا انجام داد، میزان ابتلا در سنین ۳۰ تا ۴۰ سال را ۸۹ مورد، ۲۰ تا ۲۹ سال را ۶۲ مورد، ۱۰ تا ۱۹ سال را ۸ مورد و زیر ۱۰ سال را ۴ مورد اعلام کرد. به عبارت ساده تر، حدود ۴۰ درصد از کل مبتلایان نمونه مورد بررسی، افراد زیر ۴۰ سال سالم و بدون بیماری زمینهای بودند.
از کدام ضدعفونی کنندهها باید استفاده کرد؟
براساس بررسیهای صورت گرفته ویروس کرونا به اشعه ماورای بنفش و گرما حساس است. ۳۰ دقیقه دمای ۵۶ درجه سانتی گراد، دی اتیل اتر، اتانول (الکل) ۷۰ درصد، مواد ضدعفونی کننده دارای کلر، پراستیک اسید، کلروفرم و دیگر حلالهای چربی، ویروس را نابود میکنند، ولی کلرهگزیدین نمیتواند به طور مؤثر ویروس را غیرفعال کند. الکل مادهای اشتعال آور است و نباید برای ضدعفونی، آن را در مساحت زیاد اسپری کرد. هنگام استفاده از مواد ضدعفونی کننده حاوی کلر هم باید به نسبتهای رقیق سازی توجه و از مخلوط کردنش با دیگر ضدعفونی کنندهها پرهیز کرد، چون میتواند باعث تولید گازهای سمی شود. برای ضدعفونی کردن مواد مقاوم به حرارت هم میتوان آنها را به مدت ۱۵ دقیقه در آب جوشاند.
راههای از بین بردن ویروس کدام است؟
هرچند ویروس کووید ۱۹ رابطه خوبی با گرما ندارد، شواهد علمی مبنی بر مؤثر بودن استفاده از وسایلی مانند سشوار، اتو، خشک کنهای برقی و بخارشوی برای ضدعفونی هنوز وجود ندارد و نمیتوان خطر کرد. ازاین رو، کارشناسان همچنان توصیه میکنند باید از روشهای مطمئن تری مانند استفاده از محلولهای ضدعفونی مناسب و رعایت بهداشت فردی نظیر شست وشوی مداوم دستها و رعایت فاصله اجتماعی برای پیش گیری از انتقال این بیماری بهره گرفت. همچنین از آنجایی که دیگر اعضای خانواده این ویروس در حالت منجمد بسیار پایدارترند و حتی در دمای منفی ۲۰ درجه سانتی گراد تا ۲ سال باقی میمانند، نمیتوان خطر کرد و از سرمای زیاد برای از بین بردن ویروس استفاده کرد. هرچند شواهد آزمایشگاهی نشان میدهد دمای ۵۶ درجه سانتی گراد به مدت بیش از ۳۰ دقیقه باعث کاهش چشمگیر این ویروس میشود